Persoonlijke papieren van Hem Day

De persoonlijke papieren van Hem Day, pseudoniem voor Marcel Dieu (1902-1969) bestrijken de periode 1930 tot aan zijn dood in 1969. Het gaat in hoofdzaak over het reilen en zeilen van zijn tijdschrift Pensée et Action. De werken en de talrijke thematische mappen zijn hoogst waarschijnlijk afkomstig van de documentatiebibliotheek van dat tijdschrift. Soms kan men er de stap voor stap opmaak van een nummer in terugvinden, van de eerste opzoekingen tot de goed voor druk.

De in het Mundaneum bewaarde persoonlijke papieren van Hem Day zijn ondergebracht in vijf fondsen: het fonds anarchisme, het fonds Jean Cordier, het fonds Marcel Goris, het fonds  Christophe Taquin en het fonds Jean Van Lierde. Van de vier laatste is de inventarisering nog bezig. Een aanzienlijk deel van de stukken en archieven van Hem Day met betrekking tot de geschiedenis van het anarchisme werden overgedragen aan het Rijksarchief en aan de Koninklijke Bibliotheek.

Marcel Dieu was afkomstig uit Henegouwen en zocht aansluiting bij het anarchisme tijdens de Eerste Wereldoorlog. Van dan af vervangt hij zijn naam door zijn initialen M.D. die hij dan als Hem Day spelt. In de jaren 1920 neemt hij actief deel aan de heropbouw van de anarchistische beweging. Zijn tweedehands boekhandel en zijn woning worden een schuilplaats voor bannelingen. Vanaf 1928 werpt hij zich in de pacifistische strijd. Hij pleit voor verzet tegen de oorlog en roept op tot burgerlijke ongehoorzaamheid. In 1933 worden Hem Day en zijn kompaan Léo Campion uit het leger gezet wegens weigering om hun eenheid te vervoegen. Niettegenstaande zijn afkeer van iedere vorm van oorlog trekt Hem Day in 1937 naar Spanje om er aan de revolutie deel te nemen. Bij zijn terugkeer is hij overtuigd van de zinloosheid van geweld in de revolutie en wordt hij een hevig pleitbezorger van de geweldloosheid. Na de Tweede Wereldoorlog werkt hij aan de heruitgave van het tijdschrift Pensée et Action dat hij op onregelmatige basis uitgaf sinds 1929 onder de titel Vie et Action. In 1953 werd het tijdschrift omgedoopt tot Les Cahiers de Pensée et Action. Tot aan zijn dood in 1969 heeft Hem Day zijn militantenactiviteit verdergezet.